Türkiye’nin altın üretimi 2024 yılında 32,2 tona geriledi. Altın Madencileri Derneği Başkanı Hasan Yücel, bu düşüşün son beş yılda 10 tonluk bir kayba işaret ettiğini dile getirdi. Yücel, 2020 yılında 42 tonla Cumhuriyet tarihinin rekorunu kıran üretimin sürdürülebilir bir seviyeye taşınamadığını belirtti. Üretimdeki bu düşüş kabul edilemez. Dünya altın fiyatları zirvedeyken Türkiye'nin üretimde gerilemesi, potansiyelin değerlendirilemediğini gösteriyor.
Yücel, Türkiye’de bazı madenlerin faaliyetlerinin geçici durmasının üretimin düşmesinde büyük etken olduğunu ifade etti. Bu durumun sadece ekonomik değil, stratejik bir kayıp olduğunu vurguladı. Türkiye’nin toplamda 6 bin 500-10 bin ton arasında altın rezervine sahip olduğu tahmin ediliyor. Bu rezervlerin değeri yaklaşık 397 - 611 milyar dolar arasında değişiyor.
Türkiye’nin yıllık altın ihtiyacının 160 ton seviyesinde olduğunu belirten Yücel, 2024 yılında yerli üretimle yalnızca 32,2 tonluk kısmının karşılanabildiğini ifade etti. Aradaki 127,8 tonluk açık, ithalat yoluyla kapatılmak zorunda. Bu durum, Türkiye’ye her yıl milyar dolarlık fatura çıkarıyor. Altın ithalatına dayalı bir ekonomi sürdürülemez.
Yücel, cari açığın büyümesine neden olan bu tabloyu değiştirmek için yerli üretimin artırılmasının şart olduğunu belirtti. Merkez Bankası’na göre, 2023’te parasal olmayan altın ithalatının önceki yıla göre yüzde 46,9 artarak 30 milyar dolarla bugüne kadar ulaşılan en yüksek yıllık düzeye çıktığına dikkat çekti. Bu rakam, altyapı yatırımları açısından devasa bir fırsat maliyetine işaret ediyor.
Altın üretiminde karşılaşılan bürokratik engellerin sektörü yavaşlattığını kaydeden Yücel, girişimcilerin altın madenciliğine yatırım yapmak istemesi durumunda uzun ve karmaşık izin süreçleriyle boğuşmak zorunda kaldığını belirtti. Bu süreçler, yatırımcıların cesaretini kırıyor. Eğer bu engeller kaldırılmazsa, mevcut yatırımlar bile sürdürülebilir olmaktan çıkacak ve yerli altın üretimindeki düşüş devam edecektir.
Yücel, yatırım ortamını iyileştirecek somut adımlar atılmasının gerekliliğini vurguladı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, en fazla katma değere sahip ürünlerin başında gelen altın üretimini 100 tona yükseltme hedefinin hayal olmadığını belirtti. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar’ın bu hedefi gerçekleştirmek için büyük bir gayret gösterdiğini ifade etti.
Yücel, 100 ton altın üretiminin hayal olmadığını vurguladı. Üreticilerin önü açılırsa, birkaç yıl içinde bu seviyelere ulaşılabileceğini belirtti. Böylece hem cari açık azalacak hem de ekonomiye on milyarlarca dolar kazandırılacaktır. Altın ithalatına dayalı ekonomik modelin sürdürülemez olduğunu ifade etti.
Yücel, üretimi artırmadıkları takdirde dışa bağımlı bir ekonomi içinde kaybolmaya devam edeceklerini belirtti. Oysa bu potansiyeli değerlendirirlerse, cari açığı azaltabilir ve bu milyarlarca doları eğitim, sağlık ve altyapı gibi alanlara aktarabilirler. Bu nedenle yerli üretimin artırılması büyük önem taşımaktadır.