Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS) geçiş süreci, yapılan düzenlemelerle uzatıldı. Kayıt dışı ekonomiyle mücadele amacı güden bu sistem, yalnızca ticari araçları kapsıyor ve bireysel araç sahiplerinin kayıt yaptırması gerekmiyor.
UTTS, akaryakıt piyasasında rekabet eşitliğinin sağlanması ve kayıt dışı ekonomi ile etkin bir şekilde mücadele edilmesi amacıyla oluşturulmuştur. Bu sistem, akaryakıt pompalarına bağlı ödeme kaydedici cihazlara taşıt plaka bilgilerinin otomatik olarak aktarılmasını sağlar. Böylece, akaryakıt alımı yapacak taşıtların plakaları elle yazılmadan sistem kapsamındaki bileşenler ile ödeme kaydedici cihazlara yansıyacak.
UTTS, akaryakıt istasyonlarında kullanılan bir sistemdir. Bu sistem, taşıt plaka bilgilerinin elle girişini önleyerek otomatik aktarım sağlar. Böylece, yakıt alan taşıttan başka bir taşıtın plakasına fiş düzenlenmesi önlenir. Bu uygulama, kayıt dışı ekonomiyle mücadelede önemli bir rol oynamaktadır.
Akaryakıt alımında yaşanan usulsüzlüklerin önüne geçmek amacıyla geliştirilen UTTS, taşıt sahipleri ve akaryakıt istasyonu işletmecileri için kayıt zorunluluğu getirmiştir. Bu sistemin etkin bir şekilde çalışabilmesi için gerekli donanımların montajı da önemlidir.
UTTS kapsamındaki taşıt sahipleri ile akaryakıt istasyonu işletmecilerine, en geç 31 Aralık 2024 tarihine kadar sisteme kaydolmaları gerekmektedir. Resmi Gazete’de yayımlanan yeni UTTS Tebliği ile bu tarih 31 Ocak 2025 olarak güncellenmiştir. Bu tarihe kadar kayıt yaptıranlar, 2024 yılı fiyatlarından faydalanma imkanına sahip olacaktır.
Donanım fiyatları yıl sonunda ÜFE artış oranı üzerinden güncellenecektir. Bu nedenle, 31 Aralık 2024’e kadar kayıt yaptıranlar, 2024 için geçerli fiyatlardan yararlanabileceklerdir. Bu durum, akaryakıt giderlerinin vergi indiriminde kullanılmasına da olanak tanımaktadır.
Yeni düzenlemelerle bireysel araç sahipleri için UTTS kaydı zorunluluğu bulunmamaktadır. Ancak, 1 Temmuz’dan itibaren trafiğe çıkacak sıfır araçların TTB taktırması zorunludur. Bu araçların plaka veya sahip değişikliğinde TTB değişimi gerekmemektedir.
31 Aralık 2024’e kadar kayıt yaptıranlar, 2025 yılı fiyatlarıyla işlem yapma hakkına sahip olacaktır. Montaj işlemleri ise 30 Nisan 2025’e kadar tamamlanabilecektir. Bu tarihe kadar UTTS üzerinden yapılmayan akaryakıt giderleri vergi indiriminde kullanılmaya devam edilecektir.
1 Temmuz 2025’ten itibaren trafiğe çıkacak sıfır araçlar, ithalatçı veya üreticileri tarafından TTB’li olarak piyasaya sürülecektir. Mevcut taşıt tanıma sistemlerindeki taşınabilir cihazlar TTB ile değiştirilecektir. Bu değişiklik, standartlaşmayı sağlayacak ve usulsüzlüklerin önüne geçecektir.
TTB sayesinde, farklı akaryakıt şirketlerinden yakıt alımı mümkün olacaktır. Kapsamdaki araçların bireysel kullanıcılara devrinde yeni cihaz almak zorunda kalınmayacaktır. Bu durum, kullanıcılar için büyük bir avantaj sağlamaktadır.
UTTS sayesinde, 8 milyon taşıtın akaryakıt giderleri elektronik olarak kontrol edilmektedir. Bu sistemle, yılda en az 15 milyar TL’lik kayıt dışılığın önüne geçilmesi hedeflenmektedir. Ülke genelinde 1500 TTB montaj istasyonunda 4 bin teknisyen, taşıtlara donanım montajı yapmaktadır.
Akaryakıt istasyonlarındaki donanım hazırlıklarında 450 teknik servis ve 2 bin personel görev almaktadır. UTTS’ye kayıtlı istasyon sayısı geçen haftalarda 4 bini geçmiştir. TTB siparişleri ise 1,1 milyonu aşmıştır. Yeni düzenleme ile yıl sonuna kadar TTB siparişlerinin 2 milyonu geçmesi beklenmektedir.